Wat betekent de Wet open overheid (Woo) voor jouw organisatie?

Transparantie is niet langer een mooi streven – het is een wettelijke verplichting. Sinds 1 mei 2022 geldt de Wet open overheid (Woo) als opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).

Voor jouw organisatie betekent dat: openheid wordt de standaard. Maar hoe geef je daar slim invulling aan zonder dat het je organisatie vertraagt of overbelast?

In deze blog lees je wat de Woo betekent, waar je rekening mee moet houden én hoe je deze verandering juist als kans kunt benutten.

Van reactief naar proactief: de grootste verandering

Onder de oude Wob draaide het vooral om reageren op informatieverzoeken.
Een burger, journalist of bedrijf vroeg om documenten, en jij leverde ze – als ze openbaar mochten zijn.

Met de Woo verandert dat fundamenteel.
Je moet nu bepaalde informatie actief openbaar maken, zonder dat iemand erom vraagt. Denk aan:

  • Vergaderstukken van bestuursorganen

  • Beleidsdocumenten

  • Organogrammen

  • Onderzoeksrapporten

  • Subsidiebesluiten

Kortom: openbaarheid is de nieuwe default. Niet omdat iemand erom vraagt, maar omdat je er als organisatie verantwoordelijk voor bent.

Volgens de VNG is het essentieel om deze transitie vroegtijdig te plannen en integraal aan te pakken.

Informatiehuishouding als fundament van transparantie

Als informatie verspreid, onvindbaar of verouderd is, wordt voldoen aan de Woo een enorme uitdaging.
Een goede informatiehuishouding is daarom essentieel. Denk aan:

  • Structuur: documenten en data moeten logisch geordend zijn

  • Toegankelijkheid: informatie moet snel vindbaar en leesbaar zijn voor iedereen

  • Duurzaamheid: documenten moeten digitaal veilig worden bewaard voor de toekomst

Dit vraagt om investeringen in:

  • Archivering en metadata

  • Slimme zoekfunctionaliteiten

  • Duidelijke werkafspraken

Een praktische aanpak maakt hierin het verschil. Denk aan het implementeren van digitale zaaksystemen, documentmanagementsystemen (DMS) en trainingen voor medewerkers.

Meer weten over privacyaspecten? Bekijk de richtlijnen van de Autoriteit Persoonsgegevens.

Cultuurverandering: transparantie begint bij mensen

Techniek kan ondersteunen, maar echte transparantie vraagt om een cultuurverandering binnen jouw organisatie.

Medewerkers moeten begrijpen:

  • Waarom openheid belangrijk is

  • Welke informatie gedeeld moet worden

  • Hoe ze zorgvuldig omgaan met privacygevoelige gegevens

Dit vraagt om:

  • Bewustwordingsprogramma’s: korte trainingen, webinars, interne campagnes

  • Heldere kaders en richtlijnen: wanneer deel je wél, wanneer níet?

  • Voorbeeldgedrag van het management: transparantie moet zichtbaar gesteund worden vanuit de top

Alleen als openheid een vast onderdeel wordt van de dagelijkse praktijk, wordt de Woo écht werkbaar.

Zo geef je praktisch invulling aan de Woo

Wil je slim en efficiënt aan de slag met de Woo? Begin dan hier:

  1. Inventariseer je informatie
    Breng in kaart welke documenten je beheert en welke daarvan openbaar moeten worden.

  2. Stel prioriteiten
    Focus eerst op de verplichte categorieën (zoals besluiten en beleidsdocumenten) en bouw van daaruit verder.

  3. Wijs een Woo-coördinator aan
    Een aanspreekpunt dat kennis heeft van wetgeving én van interne processen.

  4. Maak gebruik van digitale hulpmiddelen
    Bijvoorbeeld tools die automatisch anonimiseren of systemen die documenten voorzien van de juiste metadata.

  5. Investeer in training en bewustwording
    Geef medewerkers praktische handvatten, zodat openheid vanzelfsprekend wordt.

De Woo als kans: versterk je publieke waarde

Veel organisaties zien de Woo vooral als een extra verplichting. Maar slim bekeken, is het juist een kans:

  • Je vergroot het vertrouwen van burgers en bedrijven

  • Je verbetert de interne informatiehuishouding

  • Je voorkomt incidenten rondom datalekken of miscommunicatie

  • Je verhoogt de efficiëntie van werkprocessen

Open overheid is geen project, maar een structureel onderdeel van modern bestuur. Organisaties die de Woo strategisch omarmen, bouwen aan duurzame publieke waarde.

Hoe wij kunnen helpen

Met onze kennis en ervaring begeleiden wij organisaties om de Woo niet alleen na te leven, maar om deze wet in hun voordeel te laten werken.

Van het opstellen van praktische stappenplannen tot het verbeteren van je digitale informatiebeheer en het trainen van teams — wij maken het proces helder en werkbaar.

Verandering hoeft niet ingewikkeld te zijn.
Samen zorgen we ervoor dat jouw organisatie sterker uit deze transitie komt.

Benieuwd hoe jouw organisatie klaar is voor de Woo?
Neem vrijblijvend contact met ons op – we denken graag met je mee, because Change Made Simple